vrijdag 30 november 2007

Antieke munten


De handel in antieke munten is heel wat complexer dan ik dacht. Hier vind je een zeer grondige paper van een Nathan T. Elkins over dit onderwerp.

woensdag 28 november 2007

Nieuw op de CyCadewebsite
Petronius

Afl.3

Petronius is een auteur die ik altijd graag gelezen heb in de klas binnen het genre 'satire'. Er schoot jammer genoeg nooit veel tijd over voor Trimalchio naast de praatjes van Horatius en de epigrammen van Martialis. En toch is Petronius' Satyricon echte satire in de dubbele betekenis van het woord: de satura lanx, de typisch Romeinse literaire schotel met voor elk wat wils, én de satirische typering van karakters. Dat laatste heb ik uit Petronius' Satyricon overgehouden, met een keuze uit het 'Eetmaal bij Trimalchio'. Het leuke van deze teksten vind ik de verschillende soorten Latijn die je erin tegenkomt, van de bonte verzameling gasten uit alle uithoeken van het rijk, ieder met zijn eigen typische fouten tegen het Algemeen Beschaafd Latijn. Het geeft je leerlingen ook de aangename gewaarwording dat er toen dezelfde fouten gemaakt werden als zij nu maken. In de cursus 'Volkslatijn' van G. Sanders aan de UG, illo tempore, heb ik de smaak ervan te pakken gekregen. Ik ben van plan de taalkundige aantekeningen die ik ervan overhoud ook nog op de website te zetten.
Er is één nadeel in de klas: je moet heel veel vocabularium geven en ook veel taalkundige uitleg. Maar de typetjes en het alledaagse en tegelijk zo universele geleuter en geroddel zijn echt schitterend.
Ook hier: opmerkingen voor aanvulling of verbetering zijn van harte welkom.
Een vertaling van het Satyricon vind je hier.

maandag 26 november 2007

Leef verborgen


'Als je gelukkig wilt leven, moet je verborgen leven', was de wijze raad die Aristoteles destijds aan de tirannie meegaf.
Wees gerust, dit is niet de uitspraak van een classicus, maar van Jo Stremersch, financieel adviseur, vandaag in zijn column in De Standaard, de zelfverklaarde kwaliteitskrant ;-).

27-11-07
Naar aanleiding van een reactie op bovenstaand bericht hier nog een uitbreiding voor hen die het geluk/ongeluk gehad hebben geen Latijn of Grieks of filosofie gevolgd te hebben op school.De uitspraak gaat terug op de Griekse filosoof Epicurus, in het Grieks Lathe bioosas = Leef verborgen. Epicurus' idee was dat je moet streven naar geluk en dat streven valt niet te combineren met het openbare leven of politieke bedrijf. Stremersch situeert die uitspraak in zijn artikel in het jaar 343 v.C., 2 jaar vóór Epicurus' geboorte. Aristoteles was toen 40 jaar, maar het is weinig waarschijnlijk dat hij zo'n uitspraak gedaan zou hebben, want zijn opvattingen stonden ver van het atomisme van Democritus, waarop Epicurus zijn leer stoelde.
En tenslotte: in die tijd was er geen bewind dat men 'tirannie' noemde, in de klassieke betekenis van het woord. In de moderne betekenis van het woord misschien wel. Want Aristoteles is uit Athene gevlucht voor de gevangenneming die hem boven het hoofd hing wegens 'gebrek aan respect voor de goden'. De aanklacht kwam uit de hoek van politici die godsdienst gebruikten om tegenstanders te elimineren. Zoals met Socrates gebeurd is. Zo verandert 'democratie' in 'tirannie'.

dinsdag 20 november 2007

Nieuw op de CyCadewebsite
Cicero's In Verrem

Afl. 2

Een derde thema bij de titel 'Goed Romeins bestuur', EEN SCHURK ALS GOUVERNEUR, is nu op de site geplaatst. Het betreft natuurlijk (uittreksels uit) Cicero's In Verrem, een schitterende redevoering, die ik in mijn lessen Retoriek bespreek bij het onderdeel 'juridische welsprekendheid' (genus iudiciale).
Op dit moment is het alleen een tekstbestand, de plaatjes die erbij horen is een karweitje voor later (hetzelfde geldt voor de Plinius- en Tacitusteksten). Ook kanttekeningen in verband met de retorische stijlfiguren wil ik er nog bij plaatsen. Teksten in vertaling kunnen dienen om een beter inzicht te geven in het verloop van de redevoering. Hier is een Engelse vertaling te vinden.
Voor sommigen onder u is er misschien wat te veel geknipt in de peroratio (onderdeel 184-189). Maar de quasi eindeloze aanroeping van allerlei goden en godinnen is echt te veel voor het geduld van de leerlingen, het behoort zeker niet tot de leefwereld nu, en de uitleg zou te veel de aandacht afleiden van Cicero's captatio benevolentiae waarin hij zijn kijk op zijn beroep formuleert en de persoonlijke noot op het einde, waarmee hij de slechtheid van de beschuldigde nog eens in de verf zet: ...ut mihique posthac bonos potius defendere liceat quam improbos accusare necesse sit, of, om te parafraseren met een anachronisme, laat in het vervolg deze kelk aan mij voorbijgaan.
Maar niets belet u om de 'gaten' in de tekst weer op te vullen.

zondag 11 november 2007

Nieuw op de CyCadewebsite

Afl. 1

Sinds een paar maanden ben ik - eindelijk - bezig met een grondige face-lift en schoonmaak van mijn website CyCade. Koppelingen verdwijnen soms ongelooflijk snel van het Net, maar goed, ik had het echt wel wat te lang laten aanslepen.
En voortgaande op dat elan heb ik een begin gemaakt met het coderen van een reeks teksten voor publicatie op de site - lesmateriaal en artikels. Het is nog maar een begin, maar nieuw op mijn website zijn nu:

  • MYTHE EN WERKELIJKHEID: DE EERSTE FOSSIELENVERZAMELAARS
    HERMES,
    Tijdschrift voor geschiedenis, jaargang 9, nummer 3, p 5-9 (2005)
    Een vijf, zes jaar geleden stootte ik op een artikel van Adrienne Mayor over de oude Grieken en fossielenvondsten. Ik vond het zo boeiend dat ik er voor mijn zesdejaars (Grieks) een lessenreeks van maakte. Misschien vind ik de moed om ook die reeks nog eens te bewerken voor de website, maar de algemene lijn vindt u al in mijn artikel.
  • Teksten met vocabularium rond GOED ROMEINS BESTUUR.
    Om inzicht te krijgen in de dagelijkse Romeinse leefwereld zijn de teksten van en over bestuurders een goed startpunt, omdat ambtenaren zich moeten bezig houden met de gewone onderdanen en daar zelf ook eigen gevoelens over hebben. Plinius' brieven bieden bijvoorbeeld een schat aan gegevens. In de gekozen teksten van Plinius en Trajanus komen problemen met gedetineerden, corruptie in de bouw en sanering van de waterhuishouding aan bod. Bij Tacitus vinden we dat het bestuur een typische mannenwereld is, waarin een 'vrouw' voor sommigen tot problemen leidt.
    Ik werk nog aan een keuze uit Cicero's In Verrem.
  • Als realia bij deze teksten over Romeins bestuur kan een OVERZICHT VAN DE ROMEINSE INSTELLINGEN dienen.
Eventueel commentaar is natuurlijk welkom: over een interessant aspect dat ik niet behandeld heb, of gewoon fouten.

.

zondag 4 november 2007

Het nieuwe Akropolismuseum


In The New York Times van 28 oktober staat een lovend artikel over de architect van het nieuwe Akropolismuseum, Bernard Tschumi. Je kunt er doorklikken op een aardige kleine slide show van het museum en de verhuizingswerkzaamheden. Of je klikt die link hier al aan.